Η χρήση των έξυπνων αυτών ετικετών γενικεύεται ραγδαία (περίπου ένα δισεκατομμύριο το 2011 στην Ευρώπη), υπάρχει όμως διάχυτη ανησυχία για τις επιπτώσεις τους στην ιδιωτική ζωή. Οι RFID βρίσκονται σε πολλά αντικείμενα, από τις κάρτες επιβατών στα λεωφορεία έως τις έξυπνες κάρτες για πληρωμή διοδίων σε αυτοκινητοδρόμους. Οι μικροηλεκτρονικές συσκευές μπορούν να επεξεργάζονται αυτόματα τα δεδομένα από ετικέτες RFID όταν αυτές βρεθούν κοντά στις συσκευές ανάγνωσης που τις ενεργοποιούν, δέχονται το ραδιοσήμα τους και ανταλλάσσουν δεδομένα. Η συμφωνία αποτελεί μέρος της υλοποίησης σύστασης της Επιτροπής που εγκρίθηκε το 2009, στην οποία, μεταξύ άλλων, επισημαίνεται ότι όταν οι καταναλωτές αγοράζουν προϊόντα που φέρουν έξυπνες ετικέτες πρέπει οι ετικέτες να απενεργοποιούνται αυτόματα, αμέσως και χωρίς επιβάρυνση, εκτός εάν ο καταναλωτής δηλώσει ρητά την εν προκειμένω αντίθεσή του.
Η συμφωνία που υπογράφηκε σήμερα, με τίτλο «Πλαίσιο για την εκτίμηση των επιπτώσεων στην προστασία της ιδιωτικής ζωής και των δεδομένων όσον αφορά εφαρμογές RFID», αποσκοπεί στην εξασφάλιση της ιδιωτικότητας των καταναλωτών πριν από τη μαζική εισαγωγή των ετικετών RFID (βλ. πρότερη ανακοίνωση). Το 2011 αναμένεται να πουληθούν γύρω στα 2,8 δισεκατομμύρια έξυπνες ετικέτες, από τις οποίες το ένα τρίτο περίπου στην Ευρώπη. Ο κλάδος εκτιμά όμως ότι έως το 2020 θα μπορούσαν να υπάρχουν στην Ευρώπη έως και 50 δις συνδεδεμένες ηλεκτρονικές συσκευές.
Οι ετικέτες RFID σε συσκευές όπως κινητά τηλέφωνα, υπολογιστές, ψυγεία, ηλεκτρονικά βιβλία και αυτοκίνητα προσφέρουν πολλά δυνητικά πλεονεκτήματα στις επιχειρήσεις, τις δημόσιες υπηρεσίες και τα καταναλωτικά προϊόντα. Για παράδειγμα αναφέρονται η βελτίωση της αξιοπιστίας των προϊόντων, η ενεργειακή απόδοση και οι διαδικασίες ανακύκλωσης, η πληρωμή διοδίων με διέλευση χωρίς στάση, ο περιορισμός του χρόνου αναμονής για τις αποσκευές στα αεροδρόμια και η μείωση του περιβαλλοντικού αποτυπώματος προϊόντων και υπηρεσιών.
Ωστόσο, οι ετικέτες RFID συνεπάγονται επίσης ενδεχόμενους κινδύνους όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής, την ασφάλεια και την προστασία των δεδομένων· συμπεριλαμβάνεται η δυνατότητα πρόσβασης τρίτων στα προσωπικά σας δεδομένα (π.χ. τη γεωγραφική θεση σας) χωρίς την άδειά σας.
Για παράδειγμα, πολλοί οδηγοί πληρώνουν ηλεκτρονικά διόδια οδικής κυκλοφορίας, τέλη στάθμευσης σε αεροδρόμια και χώρους στάθμευσης αυτοκινήτων με βάση τα δεδομένα που συλλέγονται μέσω των ετικετών RFID που είναι τοποθετημένες στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου τους. Αν δεν αναληφθεί προληπτική δράση, οι συσκευές ανάγνωσης RFID που βρεθούν ενδεχομένως έξω από τις συγκεκριμένες αυτές θέσεις θα μπορούσαν ακούσια να προκαλέσουν διαρροές δεδομένων ιδιωτικότητας, αποκαλύπτοντας την θέση του οχήματος. Πολλά νοσοκομεία χρησιμοποιούν ετικέτες RFID για την παρακολούθηση των αποθεμάτων και την ταυτοποίηση ασθενών. Η εν λόγω τεχνολογία μπορεί μεν να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα της υγειονομικής περίθαλψης, πρέπει όμως τα οφέλη να σταθμίζονται με τις ανησυχίες όσον αφορά την προστασία της ιδιωτικής ζωής και την ασφάλεια.
Συνολική εκτίμηση των κινδύνων για την προστασία της ιδιωτικής ζωής
Στο πλαίσιο της συμφωνίας οι εταιρείες, πριν από την εισαγωγή στην αγορά κάθε νέας εφαρμογής έξυπνης ετικέτας, θα διεξάγουν συνολική εκτίμηση των κινδύνων για την ιδιωτικότητα και θα λαμβάνουν μέτρα για την αντιμετώπιση των κινδύνων που έχουν εντοπιστεί. Θα συμπεριλαμβάνονται πιθανές επιπτώσεις στην προστασία της ιδιωτικής ζωής από συνδέσεις μεταξύ των δεδομένων που συλλέγονται και διαβιβάζονται, και άλλων δεδομένων. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό στην περίπτωση ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων, όπως είναι τα βιομετρικά, τα δεδομένα υγείας ή ταυτότητας.
Με το πλαίσιο PIA θεσπίζεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη μια σαφής μέθοδος για την αξιολόγηση και την άμβλυνση των επιπτώσεων από κινδύνους για την ιδιωτικότητα που προέρχονται από έξυπνες ετικέτες· η μέθοδος μπορεί να εφαρμοστεί από όλους τους κλάδους που χρησιμοποιούν έξυπνες ετικέτες (για παράδειγμα, από τις μεταφορές, την εφοδιαστική, το λιανικό εμπόριο, την έκδοση εισιτηρίων, την ασφάλεια και την υγειονομική περίθαλψη).
Ειδικότερα, το πλαίσιο PIA δεν θα παράσχει μόνο στις επιχειρήσεις την ασφάλεια δικαίου, ότι δηλαδή η χρήση των ετικετών τους είναι σύμφωνη με την ευρωπαϊκή νομοθεσία για την προστασία της ιδιωτικής ζωής, αλλά θα προσφέρει και καλύτερη προστασία στους ευρωπαίους πολίτες και καταναλωτές.
Περισσότερες πληροφορίες: ENISA (Ευρωπαϊκός οργανισμός για την ασφάλεια δικτύων και πληροφοριών)
